Silikon, szeroko stosowany w różnych gałęziach przemysłu, jest syntetycznym polimerem krzemoorganicznym, którego historia sięga początku XX wieku. Pierwsze badania nad związkami krzemoorganicznymi przeprowadzono w latach 30. XX wieku, a ich rozwój nabrał tempa w czasie II wojny światowej, kiedy to poszukiwano nowoczesnych materiałów o wysokiej odporności na temperaturę, chemikalia i działanie czynników atmosferycznych. Główne osiągnięcia w syntezie silikonów przypisuje się naukowcom takim jak Frederic Stanley Kipping, który w 1901 roku stworzył pierwsze polisiloksany, oraz grupie badawczej w firmie General Electric, która w latach 40. opracowała metody ich przemysłowej produkcji. W latach 50. XX wieku silikony zaczęły być szeroko stosowane w elektronice, lotnictwie i przemyśle chemicznym, co otworzyło drogę do ich wszechstronnego zastosowania.
Podstawową strukturę silikonu stanowi łańcuch polimerowy złożony z atomów krzemu połączonych mostkami tlenowymi oraz grupami organicznymi, takimi jak alkilowe (np. metylowe) lub arylowe (np. fenylowe). Ta unikalna budowa zapewnia silikonowi wyjątkowe właściwości:
Odporność na temperaturę – silikony mogą pracować w zakresie od -50°C do +250°C, a w przypadku specjalistycznych mieszanek nawet do +315°C.
Elastyczność i sprężystość – elastomery silikonowe wykazują wysoką zdolność do odwracalnej deformacji pod wpływem sił mechanicznych.
Odporność chemiczna – silikon jest odporny na działanie wielu chemikaliów, w tym kwasów, zasad, olejów i rozpuszczalników organicznych.
Obojętność fizjologiczna – wiele mieszanek silikonowych posiada atesty dopuszczające je do kontaktu z żywnością i wodą pitną.
Stabilność UV i odporność na starzenie – silikony zachowują swoje właściwości nawet po długotrwałej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe i ozon.
Niskie przewodnictwo elektryczne – dzięki doskonałym właściwościom izolacyjnym silikony znajdują zastosowanie w przemyśle elektrotechnicznym i elektronicznym.
Silikony w różnych formach (elastomery, oleje, żywice) znalazły szerokie zastosowanie w wielu sektorach gospodarki:
Uszczelki odporne na wysoką temperaturę stosowane w silnikach spalinowych.
Przewody zapłonowe wykonane z izolacji silikonowej.
Powłoki ochronne na podzespoły elektroniczne w pojazdach.
Uszczelki i przewody silikonowe stosowane w przetwórstwie spożywczym i farmaceutycznym.
Powłoki silikonowe do form piekarniczych i blach cukierniczych, eliminujące konieczność użycia tłuszczu.
Elementy silikonowe w aparaturze medycznej, np. rurki do infuzji i implanty medyczne.
Silikonowe masy uszczelniające i kleje stosowane do zabezpieczania spoin i szczelin.
Profile i uszczelki silikonowe stosowane w oknach, drzwiach oraz fasadach budynków.
Powłoki ochronne na elementach konstrukcyjnych narażonych na warunki atmosferyczne.
Żywice silikonowe do hermetyzacji układów elektronicznych.
Powłoki ochronne stosowane w mikroukładach i modułach elektronicznych.
Elementy izolacyjne w transformatorach i kablach wysokiego napięcia.
Uszczelnienia silikonowe stosowane w silnikach odrzutowych i rakietowych.
Powłoki ochronne na komponentach narażonych na ekstremalne warunki.
Elementy izolacyjne w systemach elektrycznych i hydraulicznych samolotów.
Silikony mogą być przetwarzane różnymi metodami w zależności od ich końcowego zastosowania. Do najczęściej stosowanych technologii należą:
Wytłaczanie – stosowane do produkcji profili, węży i sznurów silikonowych.
Formowanie wtryskowe – pozwala na precyzyjne kształtowanie detali silikonowych.
Walcowanie i kalandrowanie – stosowane do produkcji płyt silikonowych i powłok.
Wulkanizacja – proces sieciowania polimerów pod wpływem wysokiej temperatury, zapewniający stabilność mechaniczną gotowego produktu.
Nakładanie powłok – stosowane do pokrywania wałków, blach piekarniczych i innych elementów przemysłowych.
Obecnie trwają intensywne badania nad nowymi zastosowaniami silikonów oraz ich udoskonalaniem. Przyszłość technologii silikonowej obejmuje:
Zaawansowane materiały samonaprawiające się – silikonowe elastomery o zdolności do regeneracji uszkodzeń mechanicznych.
Nowe rozwiązania dla technologii medycznych – m.in. biokompatybilne implanty i opatrunki przyspieszające gojenie ran.
Silikony o podwyższonej odporności termicznej i mechanicznej – przeznaczone do pracy w ekstremalnych warunkach.
Ekologiczne formulacje silikonowe – przyjazne dla środowiska rozwiązania eliminujące potrzebę stosowania szkodliwych dodatków.
Nanokompozyty silikonowe – łączące elastyczność silikonu z wysoką wytrzymałością mechaniczną i przewodnictwem cieplnym.
Silikon, jako jeden z najbardziej wszechstronnych materiałów, znalazł zastosowanie w niemal każdej gałęzi przemysłu. Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom chemicznym, termicznym i mechanicznym, jest niezastąpiony w motoryzacji, elektronice, budownictwie, medycynie i przemyśle spożywczym. Dynamiczny rozwój technologii silikonowych otwiera nowe perspektywy ich zastosowania, czyniąc silikon kluczowym materiałem przyszłości.
© 2025 P.P.H. CHEMFLON Adam Jankowski
FIRMA
SEGMENTY RYNKU
MASZ JAKIEŚ PYTANIA?
Proszę, skontaktuj się z nami:
tel.: +48 61 652 93 01 | biuro@chemflon.pl
gsm: +48 606 127 422